سلامت مغز بعنوان یکی از مهم ترین و اساسی ترین عوامل مؤثر بر یادیگری و قوۀ درک ، تعقل و شعور انسان و حساس ترین و مهم ترین عضو بدن می باشد. در این راستا متخصصین تغذیه و بهداشت بر این اعتقاد هستند که میزان و نوع تغذیه و همینطور استراحت کافی که بر سه محور تنوع ، تعادل و کمیت استوار است و مهم ترین نقش را در سلامت روحی روانی و تقویت نیروهای مغزی و تفکر انسان عهده دار می باشد.

عوامل مؤثر بر رشد
1- وراثت ( زنتیک ) 2- تغذیه 3- بمیاریها مزمن 4- عوامل روحی و روانی 5- هورمونها : تیروئید ، رشد جنسی

نکات کلیدی درنوجوانان و جوانان

• اشتهای فرد ( اگر دستکاری نشده باشد ) راهنمای خوبی برای دریافت انرژی و مواد مغذی مورد نیاز است. عادات غذایی در این سنین شکل می گیرند . در نوجوانی تا حدی اشتها تحت تأثیر محیط است

*کمبودهای تغذیه ای فرد را از رشد بالقوه باز داشته مجوب کاهش سرعت رشد جسمی و ذهنی او می شود .

علاوه بر تغذیه خوب ، خواب مناسب نیز بر فعالیت مدرسه ، یادگیری و رفتار با دیگران تاثیر مثبت دارد ، نیم ساعت تا 45 دقیقه خواب سبک نمیروزی و 5 ساعت خواب مستمر شبانه مورد نیاز این* نوجوانان عزیز می باشد.

• فعالیت مغزی طی زمان با انباشت برخی از مواد ، موجب افت کارآیی ذهنی می شود و خواب مناسب می تواند با فرصت دادن به بدن دفع آنها ، توان مغزی را افزایش دهد.
• داشتن زمان مشخص جهت خوابیدن ( در ایام تعطیل و غیر تعطیل ) در فضای آرام و دور از عوامل مهیج ، ضروری است.

*فرزندانمان با گرسنگی به رختخواب نرود و قبل از خواب مواد غذایی سنگین نخورد ، غذای سبک و کم حجم برای شب مناسب تر است

• قبل از خواب مواد محرک نظیر کافئین و شکلات و جای مصرف نکند. مصرف این مواد در شب امتحان به کارآیی او لطمه می زند.
• توانایی به خاطر آوردن آنچه آموخته یا تجربه شده است ، یا توانایی فرآیند عمل به خاط آوردن یا فراخوانی را حافظه می گویند . حافظه اساس تفکر و هرنوع فعالیت ذهنی آدمی است.
• تغذیه مناب بر روی حافطه نزدیک و دور و حتی حافظه فوری اثر مستقیم دارد.
• تغذیۀ مناسب هم چنین نقش موثری در بهبود عملکرد مغز و سیستم عصبی ما دارد و حافظه بخشی از عملکرد مغزی است که به سهم خود از این تناسب تغذیه ای سود می برد.

عوامل مؤثر در شکل گیری و شکوفایی و باروری حافظه
علت ژنتیکی - سلامت روحی و روانی - تغذیه مناسب - پرورش حافظه با تمرینات و بازیهای فکری تحقیقات نشان داده است ، افرادی که به طور منظم از غذاهای ناسالم و غیر مغذی مانند فست فود و… استفاده می کنند ، دچار بیماری چاقی و خواب آلودگی و کمبود قدرت حافظه می شوند. بد نیست بدانید که کم خوری به صورتی که موجب لاغری مفرط و نرسیدن مواد مغذی بدن می شود و چاق و اضافه وزن به شکلی که بر اثر دریافت بیش از حد مواد پر کالری موجب اختلال در جذب می شود ، هر دو برای حافظه مضر می باشد . بنابراین تأمین مواد مغذی کافی حاوی پروتئین ها ، کربوهیدارت ها ، مواد معدنی و ویتامین ها به علاوه آب برای عملکرد مناسب فعالیتهای ذهنی و بدنی لازم است.

اهمیت صرف صبحانه
• حدود ٢٠تا ٢٥ درصد انرژی روزانه باید از طریق صبحانه تامین گردد. • نخوردن صبحانه باعث چاقی ، کاهش قند خون و کاهش توانایی مغز برای یاد گیری می گردد. • دانش آموزانی که صبحانه نمی خورند در انجام تکالیف ریاضی و حل مسأله کارآیی کمتری دارند و قدرت خلاقیت و ابتکار آنها کاهش پیدا می کند. * مهم است که دانش آموز پس از مصرف غذا احساس کند که انريی اش بیشتر شده است. اگر او بعد از خوردن وعده ناهار احساس سنگینی می کند و این سنگینی با خواب آلودگی همراه باشد قطعاً در یادگیری و درک مفاهیم و مرور درسها برای فرد مشکل ایجاد می کند/. در این صورت اگر در طول هفته دانش آموز غذایی ناسازگار با وضعیت گوارش خود مصرف کند توانایی او برای یادیگری مفاهیم و درسهایش کاهش می یابد و این مسئله می تواند به افت تحصیلی او منجر شود. لذا ما روشنگرانی ها به عنوان مادر یا پدر دانش آموز می باید نظارت کامل و کافی بر مسائل تغذیه ای و رعایت نکات بهداشت و تغذیه داشته باشیم تا بتوانیم در رشد همه جانبه جسمی و روانی و حافظه و تمرکز و ... او موثر باشیم.