سهمیه در کنکور سراسری به منظور ایجاد فرصت‌های برابر برای داوطلبان با شرایط مختلف در نظر گرفته شده است. اما این موضوع همواره با چالش‌ها و حواشی بسیاری همراه بوده است. بعد از اینکه شما کنکور سراسری را پشت سر می گذارید و می خواهید انتخاب رشته انجام دهید، با موضوع مهمی تحت عنوان سهمیه بندی آشنا می شوید.
سهمیه مناطق در کنکور سراسری جزو مباحث بسیار مهمی است که می تواند قبولی شما را در کنکور تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد. در واقع می تواند تاثیر زیادی روی رتبه های برتر کنکور و رشته مورد نظرتان داشته باشد؛ به شرطی که در مورد سهمیه آگاهی لازم را داشته باشید و بدانید که با توجه به سهمیه چگونه باید انتخاب رشته کنید. با ما همراه باشید تا در این مورد اطلاعات کافی را در اختیارتان قرار دهیم.
فهرست مطالب [نمایش]
انواع سهمیه‌های کنکور سراسری ۱۴۰۴
زمانی که سازمان سنجش کنکور را برگزار می کند، یک سری قوانین را اعلام می کند، به این صورت که هر کس بتواند با توجه به شرایطی که دارد از یک سهمیه خاص استفاده کنند. معمولا با مراجعه به مشاورین انتخاب رشته می توانید راجع به این سهمیه توضیحات کاملتری را داشته باشید و یا با مراجعه به دفتر انتخاب رشته و مطالعه کامل آن می توانید به این اطلاعات دست یابید.
افرادی که متقاضی کنکور سال ۱۴۰۴ هستند، اگر شرایط ثبت شده داخل دفترچه ثبت نام آزمون را داشته باشند، می توانند از سهمیه خاص، افراد ایثارگر یا رزمنده خانواده شهدا و بهیاران استفاده کنند. در واقع این افراد شرایط بهتری را نسبت به بقیه در کنکور سراسری به خود اختصاص داده اند.
۱. سهمیه مناطق 
مهمترین نوع سهمیه کنکور سراسری سهمیه مربوط به مناطق است. همه افرادی که در کنکور شرکت می کنند این سهمیه را دارا هستند. معمولاً بر اساس رفاه آموزشی افراد در دوران دبیرستان تعیین می گردند. اگر شما سه سال آخر دبیرستان را در مناطق یکسانی سپری نکرده باشید، در نهایت منطقه‌ای را به عنوان سهمیه برای شما در نظر می گیرند.
به این ترتیب که از نظر آموزشی شرایط و امکانات بهتری را دارا بوده باشد. مثلا اگر سال تحصیلی در یک شهر یا استان درس خوانده باشید منطقه (استان یا شهر) قویتر را در نظر می گیرند. اگر هم خارج از کشور ایران دیپلم گرفته باشید، در منطقه ۳ دسته‌بندی می شوید. افراد منطقه ۱ شانس قبولی کمتری دارند، زیرا رفاه آموزشی برای آنها بالاتر بوده. به ترتیب هر چقدر عدد سهمی از لحاظ منطقه بالاتر باشد شانس آنها بیشتر است.
معمولا دانش آموزان در همه مناطق تهران و اطراف آن جزء منطقه 1 محسوب می شوند. یعنی وقتی در مدارس مربوط به تهران تحصیل می کنند، منطقه 1 محسوب می شود. استان های بزرگ همگی منطقه 1 هستند که دارای امکانات آموزشی بیشتر هستند، در منطقه هم بسیار مهم است که چگونه انتخاب رشته می کنند.
مهمترین و پرکاربردترین سهمیه که بر اساس رفاه آموزشی دوران دبیرستان تعیین میشود:
منطقه ۱: شهرهای بزرگ با امکانات آموزشی بالا (مثل تهران، اصفهان، مشهد).
منطقه ۲: شهرهای متوسط (مانند یزد، همدان).
منطقه ۳: مناطق محروم و روستاها.
نکته کلیدی:
اگر در طول ۳ سال دبیرستان در مناطق مختلف تحصیل کرده‌اید، منطقه با امکانات بالاتر برای شما در نظر گرفته میشود.
داوطلبان خارج از کشور در منطقه ۳ طبقه‌بندی می‌شوند.
جدول تأثیر سهمیه مناطق بر رتبه:
| منطقه | شانس قبولی | امکانات آموزشی |
|---|---|---|
| ۱ | پایین | بسیار بالا |
| ۲ | متوسط | متوسط |
| ۳ | بالا | محدود |
به طور مثال دبیرستان روشنگران برای آشنا کردن دانش آموزان با رشته ها فعالیت بسیار زیادی دارد تا دانش آموزان بتوانند هر چه دقیق تر انتخاب رشته نمایند.
۲. سهمیه ایثارگران 
(۲۵٪ و ۵٪)
این سهمیه به خانواده‌های ایثارگران تعلق می‌گیرد:
شرایط سهمیه ۲۵٪:
فرزندان و همسران شهدا، مفقودالاثرها، آزادگان و جانبازان بالای ۲۵٪.
شرایط سهمیه ۵٪:
فرزندان و همسران رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور در جبهه و جانبازان زیر ۲۵٪.
مدارک مورد نیاز:
گواهی ایثارگری از بنیاد شهید.
کد ۱۲ رقمی سهمیه هنگام ثبت نام.
۳. سهمیه رزمندگان 
(جدید)
این سهمیه مختص رزمندگان بسیجی، رزمندگان ستاد کل نیروهای مسلح و جهادگران جهاد کشاورزی است که حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در جبهه های دفاع مقدس داشتهاند.
شرایط و نحوه استفاده:
مدارک مورد نیاز:
ارائه کد ۱۲ رقمی دریافتشده از سوی نهادهای مربوطه (مانند بسیج یا ستاد کل نیروهای مسلح).
تأییدیه حضور در عملیاتهای جنگی از طریق سامانه ایثار.
نحوه اعمال سهمیه:
در زمان ثبت نام کنکور، کد ۱۲ رقمی را در قسمت مربوطه وارد کنید.
سهمیه به صورت ۲۰٪ تخفیف در نمره کل یا اختصاص صندلی جداگانه (بسته به دانشگاه) اعمال میشود.
نکات کلیدی:
این سهمیه فقط برای خود رزمنده است و شامل خانواده آنها نمیشود.
در صورت استفاده از سهمیه رزمندگان، نمیتوانید همزمان از سهمیه ایثارگران استفاده کنید.
حتماً استعلام کد ۱۲ رقمی را قبل از ثبت نام انجام دهید تا با مشکل مواجه نشوید.
۳. سهمیه خانواده شهدا 
با مطالعه و دقت در ضوابط پذیرش دانشجو در مراکز معتبر متوجه می شوید که سهمیه خانواده شهدا مشمول پدر، مادر، برادر و خواهر شهید است. این افراد نیازی هم به مراجعه به درگاه اینترنتی ایثار را ندارند و فقط کافی است داخل تقاضانامه ثبت نامی؛ بند مربوطه را پر کرده باشند.
۴. سهمیه مناطق محروم 
سهمیه کنکور سراسری به مناطق محروم هم تعلق می گیرد. ۴۰ درصد از ظرفیت این رشته ها مربوط به استان های چهار محال بختیاری، بوشهر، ایلام، کردستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان و هرمزگان است. این استان ها از لحاظ تحصیلی شرایطشان با دیگران یکسان نبوده است.
۵. سهمیه داوطلبان آسیب دیده از بلایا 
(جدید ۱۴۰۴)
در سال ۱۴۰۳ قانونی مصوب شد که نه تنها افرادی که دچار مشکلات بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله بودند. برای آتش سوزی مدارس هم درصدی تایید شود تا این افراد بتوانند شانس قبولی بیشتری داشته باشند.
نحوه اعمال سهمیه‌ها در انتخاب رشته
سهمیه شما به طور خودکار در کارنامه کنکور درج میشود.
در انتخاب رشته، ترکیب سهمیه + رتبه تعیین‌کننده است.
توصیه: حتماً از مشاوران مجاز مراکز انتخاب رشته کمک بگیرید تا بهترین ترکیب سهمیه و رشته را انتخاب کنید.
سوالات متداول (FAQ)
۱. آیا سهمیه مناطق بر همه رشته‌ها تأثیر دارد؟
خیر. برخی رشته‌های پرمتقاضی (مانند پزشکی) سهمیه خاصی ندارند.
۲. آیا می‌توان همزمان از دو سهمیه استفاده کرد؟
خیر. فقط یک سهمیه (با اولویت سهمیه خاص) اعمال میشود.
۳. مدارک سهمیه ایثارگران تا چه مهلتی باید ارائه شود؟
معمولاً یک ماه پس از اعلام نتایج اولیه.
جمع‌بندی نهایی
آگاهی از سهمیه کنکور سراسری ۱۴۰۳ و استفاده بهینه از آن، شانس قبولی شما را تا ۵۰٪ افزایش می‌دهد. برای جلوگیری از خطا، حتماً از دفترچه ثبت نام و مشاوران رسمی آموزش و پرورش کمک بگیرید.
هشدار: ارائه مدارک جعلی برای سهمیه‌ها منجر به محرومیت دائم از کنکور میشود!
